Instrumenten en tips voor verlofstanden

De stand van zaken met betrekking tot verlofstanden

De laatste jaren zijn de verlofstanden bij veel bedrijven gegroeid. Onder verlofstanden vallen alle uren om vrije tijd op te kunnen nemen, dus ook ADV en tijd-voor-tijd uren. Voor die groei zijn meerdere oorzaken. Veel werknemers houden graag verlofuren achter de hand voor nog onvoorziene omstandigheden. Daarnaast is het niet altijd mogelijk om de verlofuren op te nemen, bijvoorbeeld door een krappe bezetting of doordat het werk niet overgenomen kan worden.

De meeste werkgevers sturen bewust op het opnemen van verlof om de verlofstanden beperkt te houden. De belangrijkste reden hiervoor is het belang van een goede balans tussen werk en vrije tijd van werknemers. Daarnaast zijn er financiële redenen: verlofuren drukken op de balans en verlofuren die blijven staan worden duurder door stijging van de lonen.

Er is dus reden genoeg om te sturen op verlofstanden. Op basis van de resultaten van het onderzoek* zijn instrumenten gekozen waarmee je dat kunt doen. We beschrijven ze hieronder. De Analyse verlofstanden binnen de Metalektro/werkgevers kun je hier downloaden.

Instrumenten om te sturen op verlofstanden

Sturen op ADV

Het versleutelen van ADV-dagen in het rooster door bijvoorbeeld van een 40-urige naar een 38-urige werkweek te gaan levert vaak veel grip op verlof op. Andere mogelijkheden zijn het inplannen van collectieve ADV-dagen en het terugkopen van ADV-dagen.

Uitbetalen van verlof

Verlof uitbetalen boven een bepaalde verlofstand is een instrument dat regelmatig gehanteerd wordt.

Stimuleren verlof op te nemen

Regelmatig in gesprek gaan en contact houden met werknemers is een veel gebruikt instrument. Werknemers zijn zich niet altijd bewust van hun verlofstand en de eventuele verval- of verjaringstermijnen van verlof. Streven naar bewustwording bij werknemers dat verlof leidt tot een betere gezondheid en hoger welzijn is minstens zo belangrijk.

Grip houden op opbouw tijd-voor-tijd

Mogelijke instrumenten zijn het uitbetalen van openstaand tijd-voor-tijd verlof aan het eind van het jaar, het verplichten van opnemen van tijd-voor-tijd verlof binnen een bepaalde periode en het maximeren van de hoeveelheid tijd-voor-tijd verlof die kan worden opgebouwd.

Verplicht verlof opnemen

Bedrijven waar het mogelijk is, kunnen een collectieve vakantiesluiting (bijvoorbeeld in de zomer of met kerst) inzetten waarmee verlof automatisch wordt afgebouwd. Ook het inzetten van collectieve ADV-dagen is hier een mogelijk instrument.

Andere aanwending verlofuren

Via de WKR (werkkostenregeling) zijn er mogelijkheden om werknemers hun brutoloon van verlofuren, netto te laten besteden aan bijvoorbeeld een fiets, laptop of telefoon.

Tips om verlofstanden in de hand te houden

  • Maak nut en noodzaak van het opnemen van verlof helder
  • Stuur op verlofstanden, maar blijf flexibel
  • Zorg voor een methodiek om verlofstanden te monitoren
  • Blijf met werknemers in gesprek over verlofstanden
  • Maak een plan voor afbouw van verlof en hou daaraan vast